اسپري فلفل و گاز اشک آور دو نوع از مواد شيميايي التهاب زا و اشک آوري هستند که به طور گسترده اي توسط نيروهاي ضد شورش مورد استفاده قرار مي گيرند. اينها با تحريک مخاط چشم، بيني، دهان و ريه ها موجب اشک ريزش، عطسه، سرفه، ناراحتي تنفسي و يا سوزش و درد چشم و کوري موقتي مي شوند. اين مواد در حرارت آتش معمولا اکسيده و بي اثر مي شوند براي همين معمولا در محيطي که اين گازها مورد استفاده قرار گرفته است روشن کردن فندک يا يک کاغذ آتش گرفته در نزديکي شما باعث مي شود که اثر اين گازها بر روي شما کمتر شود. گرچه بهترين و موثرترين روش دور شدن از محيط حاوي اين گازها و دسترسي به هواي آزاد است. در اينجا چند نکته در مورد چگونگي آمادگي و پيشگيري و راه مقابله با اثرات اين مواد توضيح داده مي شود.
پيشگيري و آمادگي
● استفاده از ماسک هاي ضد گاز
● استفاده از ماسک هاي داراي فيلتر
● استفاده از عينک، بخصوص عينک هاي شنا، در درجه بعد عينک هاي آفتابي که پوشش خيلي خوبي روي چشم ايجاد کرده باشد
● در صورتي که احتمال مي دهيد که در فضاي اين چنيني قرار بگيريد، از لنز چشمي استفاده نکنيد
● هر چقدر پوست پوشيده تر باشد کمتر در معرض مستقيم قرار مي گيرد
چگونگي کمتر کردن اثر و درمان
● به سمت هواي آزاد برويد. اين گازها سنگين تر از هوا هستند و بيشتر نزديک به زمين قرار مي گيرند بنابراين ايستادن بهتر از نشستن و خوابيدن روي زمين است. سعي کنيد به سطوح بالاتر برويد مثلا بالاي ساختمان، ديوار يا ....
● اين مواد بر اثر حرارت آتش، اکسيده و بي اثر مي شوند.
● استفاده از يک دستمال آغشته به سرکه سيب (که کمتر محرک است) و يا آبليمو بر جلوي دهان و بيني هم تا حدودي موثر است
●هيچگاه لباس خود را روي سر خود نکشيد. اين گازها در لباس شما مانده و اثر بيشتري روي چشمان و پوست صورت شما خواهند گذاشت
● ترجيحا لباس ها و جواهرات را از تن در آوريد يا از سر و صورت خود پايين بکشيد
● اگر لنز چشمي داريد، آن را خارج کنيد
● آگاهانه و مکررا پلک بزنيد تا اشک چشم شما اسپري فلفل را زودتر از چشم شما بزدايد
● از مالش چشم و پوست جدا خودداري کنيد
● پوست و چشم را با آب سرد به مقدار زياد بشوييد. از مالش دست روي پوست خودداري کنيد. در مرحله اول فقط با آب سرد به ميزان فراوان بشوييد بدون استفاده از مواد شوينده و تميز کننده
● هر قسمت بدن را جداگانه بشوييد و مراقب باشيد که آب از اندام آلوده به قسمتهاي ديگر بدن جاري نشود و سپس دوش بگيريد
● دوش بگيريد اما در وان حمام نخوابيد
● از آب داغ استفاده نکنيد. آب داغ موجب باز شدن منافذ پوست و بيشتر شدن اثر اين مواد بر پوست مي شود
● از کرم هاي روغني و ضد آفتاب براي تسکين استفاده نکنيد. چون باعث بيشتر شدن اثر اين مواد بر پوست مي شوند
● پس از شستن اوليه، مي توانيد با آب و صابون ملايم يا شامپوي بچه پوست را تميز بشوييد با مالش بسيار ملايم
● شستشوي پوست تحريک شده با شير هم موثر گزارش شده است
● در موارد تحريک گلو و حلق مي توانيد از شربت مائولوکس (شربت Al.Mg) استفاده کنيد. (مقداري از شربت را با آب مخلوط کرده و با آن قرقره کنيد و يا شربت را کمي در دهان نگاه داشته و سپس فرو دهيد) حتي شستشوي پوست تحريک شده با مخلوط آب و اين شربت براي تخفيف تحريک پذيري پوست تا حدودي موثر بوده
پيشگيري و آمادگي
● استفاده از ماسک هاي ضد گاز
● استفاده از ماسک هاي داراي فيلتر
● استفاده از عينک، بخصوص عينک هاي شنا، در درجه بعد عينک هاي آفتابي که پوشش خيلي خوبي روي چشم ايجاد کرده باشد
● در صورتي که احتمال مي دهيد که در فضاي اين چنيني قرار بگيريد، از لنز چشمي استفاده نکنيد
● هر چقدر پوست پوشيده تر باشد کمتر در معرض مستقيم قرار مي گيرد
چگونگي کمتر کردن اثر و درمان
● به سمت هواي آزاد برويد. اين گازها سنگين تر از هوا هستند و بيشتر نزديک به زمين قرار مي گيرند بنابراين ايستادن بهتر از نشستن و خوابيدن روي زمين است. سعي کنيد به سطوح بالاتر برويد مثلا بالاي ساختمان، ديوار يا ....
● اين مواد بر اثر حرارت آتش، اکسيده و بي اثر مي شوند.
● استفاده از يک دستمال آغشته به سرکه سيب (که کمتر محرک است) و يا آبليمو بر جلوي دهان و بيني هم تا حدودي موثر است
●هيچگاه لباس خود را روي سر خود نکشيد. اين گازها در لباس شما مانده و اثر بيشتري روي چشمان و پوست صورت شما خواهند گذاشت
● ترجيحا لباس ها و جواهرات را از تن در آوريد يا از سر و صورت خود پايين بکشيد
● اگر لنز چشمي داريد، آن را خارج کنيد
● آگاهانه و مکررا پلک بزنيد تا اشک چشم شما اسپري فلفل را زودتر از چشم شما بزدايد
● از مالش چشم و پوست جدا خودداري کنيد
● پوست و چشم را با آب سرد به مقدار زياد بشوييد. از مالش دست روي پوست خودداري کنيد. در مرحله اول فقط با آب سرد به ميزان فراوان بشوييد بدون استفاده از مواد شوينده و تميز کننده
● هر قسمت بدن را جداگانه بشوييد و مراقب باشيد که آب از اندام آلوده به قسمتهاي ديگر بدن جاري نشود و سپس دوش بگيريد
● دوش بگيريد اما در وان حمام نخوابيد
● از آب داغ استفاده نکنيد. آب داغ موجب باز شدن منافذ پوست و بيشتر شدن اثر اين مواد بر پوست مي شود
● از کرم هاي روغني و ضد آفتاب براي تسکين استفاده نکنيد. چون باعث بيشتر شدن اثر اين مواد بر پوست مي شوند
● پس از شستن اوليه، مي توانيد با آب و صابون ملايم يا شامپوي بچه پوست را تميز بشوييد با مالش بسيار ملايم
● شستشوي پوست تحريک شده با شير هم موثر گزارش شده است
● در موارد تحريک گلو و حلق مي توانيد از شربت مائولوکس (شربت Al.Mg) استفاده کنيد. (مقداري از شربت را با آب مخلوط کرده و با آن قرقره کنيد و يا شربت را کمي در دهان نگاه داشته و سپس فرو دهيد) حتي شستشوي پوست تحريک شده با مخلوط آب و اين شربت براي تخفيف تحريک پذيري پوست تا حدودي موثر بوده